Việt Nam sở hữu hệ sinh thái đa dạng và phong phú với nhiều vườn quốc gia ở trong đất liền trải dài từ Bắc vào Nam. Không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị sinh học quý giá, các vườn quốc gia này còn là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thiên nhiên, muốn trải nghiệm trekking, cắm trại và khám phá đời sống hoang dã. Hãy cùng LuxEvent khám phá danh sách những vườn quốc gia ở trong đất liền nổi bật mà bạn nên ghé thăm ít nhất một lần trong đời!
Danh sách các vườn quốc gia ở trong đất liền nổi bật
Vườn quốc gia ở trong đất liền là những khu bảo tồn thiên nhiên nằm sâu trong lục địa, không tiếp giáp với biển hay các đảo. Khác với vườn quốc gia ven biển hoặc vườn quốc gia trên đảo (như Vườn quốc gia Côn Đảo, Vườn quốc gia Bái Tử Long), các vườn quốc gia ở trong đất liền thường có địa hình đồi núi, rừng nguyên sinh và sông suối nội địa.
Vai trò quan trọng của các vườn quốc gia ở trong đất liền đối với bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển du lịch sinh thái:
- Bảo tồn đa dạng sinh học: Nơi sinh sống của hàng nghìn loài thực vật, động vật quý hiếm như voọc, vượn, sao la, tê giác Java.
- Cân bằng sinh thái: Điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, giảm xói mòn đất.
- Phát triển du lịch sinh thái: Tạo công ăn việc làm cho cộng đồng địa phương, thúc đẩy ý thức bảo vệ thiên nhiên.
Vườn quốc gia Ba Vì
Vị trí: Nằm trên dãy núi Ba Vì, thuộc địa phận Hà Nội và Hòa Bình, cách trung tâm Hà Nội khoảng 60km.
Diện tích: Khoảng 11.000 ha, gồm rừng nguyên sinh, núi cao và nhiều hệ sinh thái đặc trưng.
Đặc điểm nổi bật:
- Khí hậu mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình 15–25°C.
- Hệ sinh thái phong phú với hơn 1.200 loài thực vật và nhiều loài động vật quý hiếm.
- Gắn liền với truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh, có nhiều di tích như Đền Thượng, Đền Trung, nhà thờ cổ Pháp…
Du lịch sinh thái:
- Trekking núi Tản Viên, khám phá rừng nguyên sinh.
- Tham quan cụm đền linh thiêng và di tích lịch sử.
- Cắm trại, picnic trong rừng thông, tắm suối khoáng nóng gần khu vực vườn quốc gia.
Vườn quốc gia Cúc Phương
Vị trí: Thuộc địa phận ba tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa.
Diện tích: Gần 22.200 ha, là vườn quốc gia đầu tiên và lâu đời nhất tại Việt Nam (thành lập năm 1962).
Đặc điểm nổi bật:
- Rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh với cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, nhiều hang động đá vôi độc đáo.
- Hệ động – thực vật đa dạng, trong đó có vượn đen má trắng, cu li nhỏ, cây chò ngàn năm.
- Có các trung tâm bảo tồn loài như Cứu hộ linh trưởng, rùa quý hiếm.
Du lịch sinh thái:
- Trekking xuyên rừng, khám phá động Người Xưa, động Sơn Cung.
- Ngắm chim, tìm hiểu các loài linh trưởng quý hiếm.
- Tham gia tour đạp xe, cắm trại, nghỉ dưỡng giữa thiên nhiên hoang sơ.
Vườn quốc gia Ba Bể
Vị trí: trực thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, nằm trải dài trên 5 xã Quảng Khê, Khang Ninh, Cao Trĩ, Cao Thương và Nam Mẫu.
Diện tích: Khoảng 10.000 ha, nổi bật với hệ sinh thái núi đá vôi, rừng nguyên sinh và hồ nước ngọt.
Đặc điểm nổi bật:
- Sở hữu hồ Ba Bể – hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, rộng hơn 500ha, cao 145m so với mực nước biển.
- Hệ động thực vật đa dạng, nhiều loài đặc hữu như voọc mũi hếch, gà lôi trắng, lan kim tuyến.
- Cảnh quan thơ mộng với sông, hang động, thác nước như động Puông, thác Đầu Đẳng.
Du lịch sinh thái:
- Du thuyền trên hồ, khám phá hang động và làng người Tày ven hồ.
- Trekking xuyên rừng, ngắm cảnh núi rừng Đông Bắc.
- Trải nghiệm homestay, văn hóa bản địa và ẩm thực dân tộc.
Vườn quốc gia Cát Tiên
Vị trí: Trải dài qua 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng và Bình Phước.
Diện tích: Hơn 71.000 ha, là một trong những khu bảo tồn thiên nhiên lớn nhất miền Nam.
Đặc điểm nổi bật:
- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm đa dạng với hơn 1.600 loài thực vật và hàng trăm loài động vật hoang dã.
- Là nơi từng bảo tồn tê giác Java cuối cùng ở Việt Nam, hiện còn nhiều loài quý như bò tót, voọc, chim hồng hoàng.
- Có các trung tâm cứu hộ linh trưởng và trại cá sấu siêu quý.
Du lịch sinh thái:
- Đi bộ xuyên rừng, tham quan cây Tung cổ thụ, ghé thăm Bàu Sấu – nơi sinh sống của cá sấu Xiêm.
- Đạp xe rừng, quan sát động vật ban đêm.
- Trải nghiệm nghỉ đêm trong rừng, hòa mình vào thiên nhiên hoang dã.
Vườn quốc gia Bạch Mã
Vị trí: nằm tại xã Lộc Trì, huyện Phú Lộc, Thành phố Huế
Diện tích: Khoảng 37.500 ha, trải dài từ vùng đồi thấp đến đỉnh núi cao gần 1.450m.
Đặc điểm nổi bật:
- Rừng nhiệt đới đặc trưng, nơi giao thoa giữa hai vùng sinh thái Bắc – Nam.
- Động thực vật phong phú, có sơn dương, vượn bạc má, hoa đỗ quyên, phong lan rừng.
- Cảnh quan ngoạn mục với suối, thác, mây núi và khí hậu mát mẻ quanh năm.
Du lịch sinh thái:
- Trekking lên đỉnh Bạch Mã, check-in Hải Vọng Đài nhìn toàn cảnh vịnh Lăng Cô.
- Tham quan thác Đỗ Quyên, Ngũ Hồ (5 hồ thác liên hoàn).
- Cắm trại, nghỉ dưỡng giữa rừng và khám phá biệt thự cổ thời Pháp.
Vườn quốc gia Yok Đôn
Vị trí: Huyện Buôn Đôn và Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk, giáp biên giới Campuchia.
Diện tích: Gần 115.000 ha – là vườn quốc gia lớn nhất Việt Nam.
Đặc điểm nổi bật:
- Nổi tiếng với hệ sinh thái rừng khộp độc đáo, chỉ có ở Tây Nguyên và một số vùng Đông Nam Á.
- Là nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm như voi châu Á, hổ, bò tót, cầy vằn, chim công.
- Có sự hiện diện của cộng đồng người bản địa Ê Đê, M’nông với văn hóa truyền thống đặc sắc.
Du lịch sinh thái:
- Khám phá rừng khộp bằng xe đạp, đi bộ hoặc cưỡi voi (hiện chuyển sang mô hình bảo tồn voi không cưỡi).
- Tham quan trung tâm bảo tồn voi, tìm hiểu về quá trình bảo vệ động vật hoang dã.
- Trải nghiệm văn hóa bản địa, nghỉ homestay và thưởng thức ẩm thực Tây Nguyên.
Vườn quốc gia Kon Ka Kinh
Vị trí: Huyện Mang Yang và Kbang, tỉnh Gia Lai.
Diện tích: Gần 42.000 ha, thuộc vùng cao nguyên trung tâm.
Đặc điểm nổi bật:
- Hệ sinh thái rừng kín thường xanh trên núi đá granit, nằm trong vùng lõi của khu Dự trữ Sinh quyển thế giới Kon Hà Nừng.
- Là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý như vượn má vàng, chà vá chân xám, sóc bay, chim trĩ sao.
- Đỉnh Kon Ka Kinh cao 1.748m – là một trong những đỉnh núi cao nhất Tây Nguyên.
Du lịch sinh thái:
- Trekking khám phá rừng nguyên sinh, chinh phục đỉnh Kon Ka Kinh.
- Quan sát động vật hoang dã, ngắm thảm thực vật rừng nguyên sơ.
- Giao lưu văn hóa với đồng bào Ba Na, tìm hiểu phong tục và lối sống truyền thống.
Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà
Vị trí: Nằm trên địa bàn huyện Lạc Dương và Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng – cách Đà Lạt khoảng 30km.
Diện tích: Khoảng 70.000 ha, nằm trong dãy núi Langbiang.
Đặc điểm nổi bật:
- Được mệnh danh là “nóc nhà Tây Nguyên” với đỉnh Bidoup cao 2.287m.
- Hệ sinh thái rừng lá kim đặc trưng, có nhiều loài quý hiếm như thông năm lá, sến đỏ, hoa lan rừng, sao la và sóc bay đen.
- Là vùng lõi của Khu dự trữ Sinh quyển Thế giới Langbiang được UNESCO công nhận.
Du lịch sinh thái:
- Trekking chinh phục đỉnh Bidoup, khám phá rừng nguyên sinh.
- Cắm trại trong rừng, ngắm bình minh trên đỉnh núi.
- Tham quan vườn thực vật, học tập về bảo tồn và đa dạng sinh học.
Vườn quốc gia Chư Mom Ray
Vị trí: Huyện Sa Thầy và Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum – giáp biên giới Lào và Campuchia.
Diện tích: Khoảng 56.000 ha.
Đặc điểm nổi bật:
- Nơi duy nhất ở Việt Nam giáp ranh cả hai nước bạn Lào và Campuchia.
- Sở hữu hệ sinh thái rừng nguyên sinh đặc trưng, với trên 1.500 loài thực vật và hơn 700 loài động vật.
- Có nhiều loài quý hiếm như voọc chà vá chân xám, gà lôi lam đuôi trắng, hổ, gấu ngựa.
Du lịch sinh thái:
- Trekking đường mòn xuyên rừng, khám phá hệ động thực vật hoang dã.
- Giao lưu với đồng bào dân tộc thiểu số bản địa như Rơ Măm, Jarai.
- Tham quan vùng ngã ba Đông Dương – điểm giao của ba quốc gia Việt – Lào – Campuchia.
Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (phần đất liền phía Bắc Trung Bộ)
Vị trí: Huyện Bố Trạch và Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình.
Diện tích: Hơn 123.000 ha, nằm hoàn toàn trong đất liền.
Đặc điểm nổi bật:
- Nổi tiếng với hệ thống hang động đá vôi kỳ vĩ hàng triệu năm tuổi, gồm hơn 300 hang lớn nhỏ như Phong Nha, Thiên Đường, Sơn Đoòng – hang lớn nhất thế giới.
- Là Di sản Thiên nhiên Thế giới được UNESCO công nhận 2 lần (2003 & 2015) về địa chất và đa dạng sinh học.
- Hệ sinh thái đa dạng với rừng nguyên sinh, nhiều loài động vật quý hiếm như voọc Hà Tĩnh, hổ, sơn dương, bách xanh đá.
Du lịch sinh thái:
- Tham quan các hang động nổi tiếng bằng thuyền và đi bộ.
- Trekking trong rừng nguyên sinh, cắm trại và tắm suối.
- Trải nghiệm mạo hiểm như zipline, đu dây vượt thác, khám phá hang Sơn Đoòng (cần đặt tour chuyên biệt).
Các hoạt động có thể thực hiện tại các vườn quốc gia ở trong đất liền
Khám phá các vườn quốc gia ở trong đất liền không chỉ đem lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên mà còn là cơ hội để vận động, học hỏi và kết nối với cộng đồng. Dưới đây là các hoạt động có thể thực hiện tại các vườn quốc gia ở trong đất liền hấp dẫn mà bạn không nên bỏ lỡ:
Cắm trại – hòa mình vào thiên nhiên
Các khu vực như Ba Vì, Cát Tiên, Ba Bể có không gian phù hợp để tổ chức cắm trại qua đêm, đốt lửa trại, ngắm sao trời, hoặc đơn giản là nghỉ ngơi giữa thiên nhiên yên bình.
Một số nơi có dịch vụ cho thuê lều, bếp nướng, và tổ chức tour cắm trại trọn gói.
Tổ chức team building – kết nối tập thể giữa rừng xanh
Một số vườn quốc gia ở trong đất liền hiện nay đã cho phép và hỗ trợ tổ chức team building ngoài trời với các hoạt động vận động, thử thách sinh tồn, gắn kết nhóm. Tiêu biểu như:
- Vườn quốc gia Ba Vì: Có bãi cỏ rộng, khí hậu mát mẻ, phù hợp tổ chức trò chơi tập thể và picnic.
- Vườn quốc gia Cát Tiên, Ba Bể: Có tour kết hợp giữa khám phá thiên nhiên và trò chơi theo nhóm.
- Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà: Có các tour trekking kết hợp thử thách nhóm vượt địa hình, rèn luyện kỹ năng sống.
Team building trong rừng không chỉ rèn luyện thể lực, tinh thần đồng đội mà còn giúp nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên.
Trekking – chinh phục núi rừng hoang sơ
Trekking là hoạt động nổi bật tại hầu hết các vườn quốc gia ở trong đất liền như Cúc Phương, Bidoup – Núi Bà, Kon Ka Kinh…
Bạn sẽ được leo núi, đi bộ xuyên rừng, vượt qua những cung đường mòn uốn lượn dưới tán cây cổ thụ và tận mắt nhìn thấy cây di sản, lan rừng, vượn, voọc hoặc các loài động thực vật quý hiếm.
Một số cung trekking còn dẫn đến các đỉnh núi cao, thác nước hay điểm ngắm mây tuyệt đẹp.
Chụp ảnh – săn mây – ngắm cảnh
Với cảnh quan rừng núi, sông hồ, thác nước và sương mù bảng lảng buổi sáng, vườn quốc gia ở trong đất liền là địa điểm lý tưởng cho những ai yêu thích nhiếp ảnh phong cảnh.
Tại vườn quốc gia Bạch Mã, Bidoup – Núi Bà, Ba Vì bạn còn có thể săn mây từ các điểm cao như đỉnh núi hoặc đài quan sát.
Quan sát động vật hoang dã
Vườn quốc gia ở trong đất liền là nơi lý tưởng để quan sát các loài chim, thú, bò sát trong môi trường sống tự nhiên.
Một số nơi như Yok Đôn, Cát Tiên còn có tour chuyên biệt để theo dõi voi, vượn, chà vá chân xám, rất phù hợp với du khách yêu thiên nhiên, học sinh – sinh viên, nhiếp ảnh gia.
Tìm hiểu văn hóa bản địa – khám phá đời sống dân tộc
Tại nhiều vườn quốc gia như Chư Mom Ray, Kon Ka Kinh, Yok Đôn, bạn có cơ hội tiếp xúc với người Ba Na, Ê Đê, Rơ Măm…
Trải nghiệm homestay, thưởng thức đặc sản địa phương, nghe kể chuyện truyền thống hoặc tham gia lễ hội dân gian là những hoạt động giàu tính văn hóa và giáo dục.
Kinh nghiệm du lịch vườn quốc gia ở trong đất liền
Để có một chuyến đi an toàn, thú vị và ý nghĩa khi khám phá các vườn quốc gia ở trong đất liền, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ thời điểm đến, trang bị cá nhân đến các lưu ý an toàn trong rừng:
Thời điểm lý tưởng để tham quan
Mùa khô (tháng 11 – tháng 4) là thời gian thích hợp nhất để khám phá vườn quốc gia ở trong đất liền.
- Thời tiết lúc này mát mẻ, ít mưa, đường rừng khô ráo, thuận tiện cho trekking, chụp ảnh, quan sát động vật.
- Một số vườn quốc gia như Bạch Mã, Ba Vì có khí hậu quanh năm dễ chịu, nhưng vẫn nên tránh thời điểm mưa nhiều (tháng 6 – 9) để đảm bảo an toàn.
Chuẩn bị đồ dùng cần thiết
Tham quan, khám phá vườn quốc gia ở trong đất liền đem lại trải nghiệm tuyệt vời là khi bạn chuẩn bị các đồ dùng cần thiết như:
- Giày trekking hoặc giày thể thao đế bám tốt: Giúp di chuyển dễ dàng trên đường mòn, dốc đá hoặc lội suối.
- Áo dài tay, mũ rộng vành: Chống nắng, tránh côn trùng cắn hoặc va quẹt cây cỏ.
- Nước uống và đồ ăn nhẹ: Giúp duy trì năng lượng trong quá trình di chuyển.
- Thuốc chống muỗi, kem chống nắng: Bảo vệ sức khỏe trước tác động của môi trường tự nhiên.
- Lều trại, túi ngủ (nếu cắm trại qua đêm): Nên mang loại gọn nhẹ, chống nước, chống lạnh.
- Đèn pin, bản đồ, sạc dự phòng, đặc biệt nếu tham gia trekking dài ngày hoặc khám phá rừng sâu.
Lưu ý an toàn khi tham quan vườn quốc gia ở trong đất liền
Với địa hình rộng lớn của các vườn quốc gia ở trong đất liền, dù bạn đi một mình hay đi theo nhóm, đoàn cũng đều cần tuân thủ theo những lưu ý, quy định về an toàn dưới đây:
- Không tách đoàn khi đi rừng: Luôn đi cùng nhóm để hỗ trợ nhau khi gặp sự cố, tránh bị lạc hoặc đối mặt với tình huống nguy hiểm.
- Luôn đi theo lối mòn hoặc người hướng dẫn: Không tự ý rẽ nhánh, băng rừng vì có thể gặp thú dữ, lạc đường hoặc giẫm phải động vật nguy hiểm.
- Tránh tiếp xúc với động vật hoang dã: Dù thú có vẻ thân thiện hoặc bị thương, bạn cũng không nên chạm vào để đảm bảo an toàn và bảo vệ hệ sinh thái.
- Tuân thủ quy định của ban quản lý vườn quốc gia: Bao gồm quy định về thời gian tham quan, khu vực được phép đi lại, chụp ảnh hay cắm trại.
- Không xả rác, không mang thực phẩm có mùi mạnh vào rừng: Giữ vệ sinh và tránh thu hút động vật.
Các lưu ý về bảo vệ môi trường khi tham quan vườn quốc gia ở trong đất liền
Các vườn quốc gia ở trong đất liền không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị sinh học quý giá mà còn là không gian sống của hàng trăm loài động – thực vật. Do đó, mỗi hành vi của du khách khi tham quan đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái. Để giữ gìn thiên nhiên bền vững, bạn cần lưu ý:
Không xả rác – giữ gìn môi trường sạch đẹp
- Mang theo túi đựng rác cá nhân và thu gom rác sau mỗi hoạt động: ăn uống, cắm trại, di chuyển trên đường mòn.
- Không vứt rác xuống suối, hang động hoặc khe đá, tránh gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường sống của động vật.
- Nếu tham gia các hoạt động team building hoặc picnic, hãy đảm bảo dọn sạch khu vực trước khi rời đi.
Không săn bắt, không hái hoa, không bẻ cây
- Tuyệt đối không săn bắt động vật hoang dã, kể cả các loài nhỏ như côn trùng, chim chóc hay cá dưới suối.
- Không hái hoa rừng, không nhổ cây hay bẻ cành vì một hành động nhỏ cũng có thể làm tổn hại đến hệ sinh thái vốn rất nhạy cảm.
- Nếu thấy các hành vi phá hoại rừng hoặc săn bắt trái phép, hãy báo ngay cho ban quản lý của các vườn quốc gia.
Tuân thủ quy định của ban quản lý vườn quốc gia
- Mỗi vườn quốc gia ở trong đất liền đều có quy định riêng về tuyến đường tham quan, thời gian di chuyển, khu vực cắm trại…
- Bạn cần đọc kỹ và tuân thủ nghiêm ngặt các biển báo, hướng dẫn viên hoặc cán bộ kiểm lâm.
- Vi phạm quy định có thể dẫn đến xử phạt hành chính, gây ảnh hưởng đến môi trường và chính cộng đồng địa phương.
Ý thức bảo vệ thiên nhiên – trách nhiệm của mỗi người
- Bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của nhà quản lý, mà là trách nhiệm của mỗi du khách.
- Bạn có thể truyền cảm hứng tích cực cho mọi người xung quanh bằng cách chia sẻ kinh nghiệm du lịch xanh, vận động bạn bè tham gia vào các hoạt động bảo tồn thiên nhiên.
- Để lại dấu chân, không để lại rác – đó là thông điệp bạn nên mang theo mỗi lần bước vào rừng.
Một chuyến đi trọn vẹn không chỉ là những bức ảnh đẹp hay trải nghiệm mới lạ, mà còn là sự đóng góp âm thầm vào việc gìn giữ và lan tỏa tình yêu với thiên nhiên.
Vườn quốc gia ở trong đất liền không chỉ là kho tàng sinh học quý giá mà còn là nơi con người hòa mình vào thiên nhiên để tìm lại sự cân bằng và thanh thản. Việc phát triển du lịch sinh thái đi đôi với bảo tồn thiên nhiên là chìa khóa giúp những “lá phổi xanh” này tồn tại bền vững cùng thế hệ tương lai. Hy vọng với những thông tin mà LuxEvent cung cấp, bạn sẽ có những trải nghiệm đáng nhớ tại các vườn quốc gia ở trong đất liền và chung tay góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên xanh của Việt Nam.
